Rozmowa z Ingą Kołomyjską, Koordynator Projektu partnerstw strategicznych „Doskonalenie umiejętności komunikacyjnych wśród lekarzy weterynarii” współfinansowanego ze środków Programu ERASMUS + Unii Europejskiej
- Serwis Lekarza Weterynarii (SLW): Skąd wziął się pomysł na projekt?
lek. wet. Inga Kołomyjska: Projekt „Doskonalenie umiejętności komunikacyjnych wśród lekarzy weterynarii” powstał w odpowiedzi na zgłoszone potrzeby lekarzy weterynarii. Podczas realizacji projektu na temat komunikacji interpersonalnej między lekarzem stomatologiem a pacjentem, zgłosili się do nas lekarze weterynarii, którzy stwierdzili, że także potrzebują profesjonalnej edukacji z zakresu komunikacji z klientem – właścicielem zwierzęcia. Przeprowadziliśmy wówczas wstępną analizę potrzeb i rozpoczęliśmy prace nad przygotowaniem projektu, aby odpowiedzieć na te zgłoszone potrzeby.
- Dlaczego temat projektu – komunikacja interpersonalna między lekarzem weterynarii a właścicielem zwierzęcia – jest ważny?
Lekarze weterynarii to bardzo wyspecjalizowana grupa profesjonalistów z obszaru zawodów medycznych, którzy po ukończeniu studiów muszą radzić sobie z różnymi specyficznymi sytuacjami w miejscu pracy. Z roku na rok liczba praktykujących lekarzy weterynarii zwiększa się w całej Europe. Jednocześnie lekarze weterynarii w swojej codziennej praktyce zawodowej muszą mierzyć się z coraz bardziej wymagającymi klientami – właścicielami, opiekunami zwierząt. Lekarze weterynarii często stają przed wyzwaniem zmiany nastawienia swoich klientów, ich potrzeb oraz coraz bardziej wymagającego podejścia. Może to stanowić poważną barierę w pracy. Komunikacja z klientem (właścicielem zwierzęcia) jest bardzo specyficznym rodzajem kontaktu. Obejmuje umiejętności osobistej komunikacji, wymaga pewnego poziomu empatii, ale także wiedzy, jak kierować rozmową z klientem, aby otrzymać niezbędne informacje, aby skutecznie diagnozować problem, komunikować się podczas leczenia zwierzęcia, a także zachęcać klienta do kontynuowania leczenia do zakończenie całego procesu medycznego, do końca z sukcesem dla pacjenta.
- Jakie działania obejmuje projekt? Co będzie rezultatem projektu?
W ramach projektu przeprowadziliśmy m.in.: międzynarodową porównawczą analizę systemów edukacyjnych lekarzy weterynarii w zakresie komunikacji z klientem w wybranych krajach Unii Europejskiej. Biorąc pod uwagę fakt, że komunikacja między lekarzem weterynarii a właścicielem zwierzęcia jest ważnym tematem, to istotnym zadaniem było sprawdzenie, na ile europejskie modele nauczania odpowiadają, wcześniej wspomnianym, narastającym potrzebom w obszarze efektywnej i profesjonalnej komunikacji. Jednym z głównych wniosków wynikających z analizy porównawczej systemów edukacyjnych na analizowanych uczelniach wyższych jest fakt, że specyficzne umiejętności z zakresu komunikacji interpersonalnej lekarz – klient (opiekun zwierzęcia), nie są nauczane jako oddzielne kursy, zwłaszcza w obligatoryjnych programach studiów dedykowanych dla lekarzy weterynarii.
Przeprowadziliśmy w ramach projektu także zaawansowaną międzynarodową analizę porównawczą potrzeb edukacyjnych lekarzy weterynarii, w szczególności w obszarze komunikacji interpersonalnej z klientem – właścicielem zwierzęcia.
W ramach badania zadawaliśmy wiele pytań lekarzom weterynarii, w tym dotyczące wyzwań w zakresie ich komunikacji interpersonalnej w codziennej praktyce, trudnych sytuacji zawodowych, tego, jak sobie z nimi radzili, motywacji, tego, co najbardziej cenią w swojej pracy oraz potrzeb rozwojowych.. Już teraz możemy zdradzić kilka wyników tej analizy. Zadaliśmy m.in. pytanie o motywację do pracy lekarzy weterynarii. Zapytaliśmy „co najbardziej lubisz w swojej pracy?”
Ponad 40% lekarzy weterynarii, o których mowa, odpowiedziało, że to, co najbardziej lubią w swojej pracy, to „kontakt ze zwierzętami, pomoc zwierzętom oraz kontakt z ludźmi (właścicielami zwierząt)”. Drugą najliczniejszą grupą odpowiedzi (około 28% respondentów) było „osiąganie sukcesów i dobrych efektów terapii”. Ponad 13% lekarzy weterynarii zadeklarowało, że w swojej pracy najbardziej docenia „różnorodność i brak przewidywalności w wykonywaniu pracy”. Wśród lekarzy weterynarii, o których mowa, około 10% najbardziej podobało się w ich pracy „zabiegi chirurgiczne”, a odpowiednio 3% doceniło „niezależność zawodową” (rozumianą jako brak przełożonego, szefa), a 2% wskazało „rozwój zawodowy”. Dla poniżej 0,9% respondentów główną motywacją był finansowy aspekt praktyki i podobnie 0,7% badanych lekarz weterynarii zadeklarowało, że w ogóle nie lubi swojej pracy.
Pokazuje to dominujące trendy, ale też zróżnicowanie najważniejszych motywacji praktykujących lekarzy weterynarii, co może przekładać się na ich wybór preferowanej formy aktywności zawodowej. Motywacja ta jest też ważnym czynnikiem w komunikacji z właścicielem zwierzęcia.
Jednym z najczęściej wybieranych czynników motywującym polskich lekarzy weterynarii, w ramach przeprowadzonego badania, jest kontakt ze zwierzętami, ale także z właścicielami zwierząt. Społeczny aspekt pracy zawodowej jest bardzo ważny dla ponad 50% lekarzy weterynarii. Dla tych, którzy cenią sobie kontakt z właścicielami, praca zawodowa będzie bardziej skuteczna, i zapewne przyjemniejsza, ponieważ lekarze ci będą mieli w niej możliwość zaspokojenia swoich potrzeb społecznych i komunikacyjnych. Kontakt ze zwierzętami, pomoc im i leczenie są bardzo ważne dla większości lekarzy weterynarii. Kontakt ten powiązany jest często z relacją z innymi osobami, właścicielami. Kilku lekarzy
wskazywało jako najważniejszy tylko kontakt ze zwierzętami lub pomaganie im. Dla tych, którzy nie doceniają komunikacji z właścicielami, praca praktykującego lekarza weterynarii może być wyzwaniem, ponieważ właściciele są głównym źródłem informacji o stanie zdrowia zwierząt. Klienci są odpowiedzialni także w dużej mierze za praktyczne wdrożenie i skuteczność leczenia weterynaryjnego. Ci lekarze weterynarii mogą zwiększyć swoje kompetencje społeczne, np. poprzez dedykowane szkolenia, co może znacząco pomóc im w dalszej pracy zawodowej, by stała się ona większą przyjemnością.
- A jak to wygląda z perspektywy właściciela zwierzęcia?
Przeprowadziliśmy w ramach projektu także analizę potrzeb właścicieli zwierząt w zakresie komunikacji z lekarzem weterynarii. Wynika z niej, że większość klientów usług weterynaryjnych jest generalnie zadowolona z komunikacji z lekarzami weterynarii. Jednocześnie klienci – właściciele zwierząt deklarowali, że w przypadku wizyt, które nie spełniły ich oczekiwań, dla ponad 46% respondentów było to – ich zdaniem – spowodowane niewystarczającymi umiejętnościami komunikacyjnymi lekarza weterynarii. Dla ponad 28% badanych właścicieli zwierząt trudne sytuacje komunikacyjne podczas wizyty wynikały z niewystarczającego wytłumaczenia przez lekarza weterynarii procesu leczenia, a dla około 10% respondentów sytuacje trudne podczas wizyty weterynaryjnej były spowodowane zbyt małą ilością czasu poświęconego im przez lekarza weterynarii. Zadaniem jedynie około 14% badanych właścicieli zwierząt trudna i niesatysfakcjonująca wizyta weterynaryjna, której doświadczyli, była spowodowane błędną diagnozą medyczną.
Dla właścicieli zwierząt dobra komunikacja z lekarzem weterynarii i wynikająca z niej osobista relacja z lekarzem weterynarii jest bardzo ważna.
Relacja ta bardzo często decyduje o wyborze lekarza weterynarii i znacząco wpływa na cały proces leczenia zwierzęcia. Dlatego podnoszenie kompetencji z zakresu komunikacji interpersonalnej przez lekarza weterynarii powinno być ważnym elementem rozwoju zawodowego lekarzy weterynarii.
Na podstawie m.in. przeprowadzonych analiz w ramach projektu opracujemy program szkolenia dedykowany specjalnie dla lekarzy weterynarii z zakresu komunikacji interpersonalnej z właścicielem, opiekunem zwierzęcia, który będzie ostatecznym efektem – rezultatem projektu.
- Kiedy będzie można wziąć udział w szkoleniu?
Szkolenia dla lekarzy weterynarii planujemy ogłosić w ostatnim kwartale 2019 roku. Już teraz serdecznie zapraszamy lekarzy weterynarii do śledzenia informacji na stronie www.comvet.pl
Pełen wywiad z lek. wet Ingą Kołomyjską został opublikowany w Serwis Lekarza Weterynarii nr 20 lipiec 2019 r.
